ພື້ນທີ່ກິດຈະກໍາ

ຫວຽດນາມ

ພາຍຫຼັງໂຮມປະເທດເປັນເອກະພາບໃນປີ 1975, ຫວຽດນາມມີປະຊາກອນໄວໜຸ່ມແລະອັດຕາການເກີດສູງ. ໃນໄລຍະ 25 ປີຕໍ່ໜ້າ, ປະເທດຕົນໄດ້ມີການຫັນປ່ຽນດ້ານປະຊາກອນຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ອັດຕາການເກີດຂອງເດັກນ້ອຍໄດ້ຫຼຸດລົງ, ອັດຕາການຕາຍຂອງເດັກນ້ອຍໄດ້ປັບປຸງ, ແລະ ອາຍຸຍືນເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.

ຈຸດຫັນປ່ຽນທີ່ສຳຄັນໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນປີ 1988, ເມື່ອຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບຮອງເອົານະໂຍບາຍລູກດຽວຫຼືສອງຄົນ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ການເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວຂອງການໃຊ້ການຄຸມກຳເນີດ ແລະ ອັດຕາການເອົາລູກອອກ. ດັ່ງນັ້ນ, ອັດຕາການເກີດທັງຫມົດ (TFR) ຫຼຸດລົງຈາກເກືອບ 5 ເດັກຕໍ່ແມ່ຍິງໃນປີ 1979 ເປັນ 2.1 (ລະດັບການເກີດທົດແທນ) ໃນປີ 1990. ໃນມື້ນີ້, ຈໍານວນນີ້ຍັງສືບຕໍ່ຫຼຸດລົງເຖິງ 1.8, ຕ່ໍາກວ່າລະດັບການບໍາລຸງຮັກສາປະຊາກອນ.

ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ອັດຕາການເກີດແມ່ນບໍ່ເປັນເອກະພາບໃນທົ່ວພາກພື້ນ ແລະກຸ່ມປະຊາກອນ. ຢູ່ເຂດພູດອຍພາກກາງ ແລະ ເຂດພູດອຍທາງພາກເໜືອທີ່ມີຊາວເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍດຳລົງຊີວິດຢູ່, ອັດຕາການເກີດລູກຍັງສູງກວ່າອັດຕາສະເລ່ຍພາຍໃນປະເທດ. ໃນຂະນະດຽວກັນ, ໃນຕົວເມືອງຂະຫນາດໃຫຍ່ທີ່ມີກຸ່ມ, ຈີນແລະປະຊາກອນອື່ນໆ, ອັດຕາການເກີດນັ້ນແມ່ນຕ່ຳຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.

ປະຈຸບັນ, 2/3 ຈຳນວນພົນລະເມືອງຫວຽດນາມທີ່ຢູ່ໃນຊ່ວງອາຍຸການເຮັດວຽກ (15-64 ປີ), ນຳປະເທດເຂົ້າສູ່ໄລຍະປະຊາກອນທອງ (2010-2040) ແມ່ນໂອກາດສຳຄັນເພື່ອຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເພື່ອນຳໃຊ້ເອົາທ່າໄດ້ປຽບດັ່ງກ່າວໃຫ້ໄດ້ຫບາຍທີ່ສຸດ, ຫວຽດນາມ ຕ້ອງລົງທຶນເຂົ້າໃນການສຶກສາຄຸນນະພາບສູງ, ບຳລຸງສ້າງແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ. ໂດຍປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມສ່ຽງໃນໄລຍະຍາວຈາກອັດຕາການເກີດຕ່ຳກວ່າລະດັບທົດແທນ, ລັດຖະບານຫວຽດນາມພວມພິຈາລະນາດັດແກ້ນະໂຍບາຍປະຊາກອນເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການຂາດເຂີນແຮງງານໃນອະນາຄົດ.

ຂະຫຍາຍການເຂົ້າເຖິງການດູແລສຸຂະພາບຈະເລີນພັນໃນຫວຽດນາມ ແມ່ຂອງ

DKT Mekong ມຸ່ງໝັ້ນທີ່ຈະປັບປຸງການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການສຸຂະພາບການເກີດໃນທົ່ວປະເທດຫວຽດນາມ, ຮັບປະກັນການແກ້ໄຂການວາງແຜນຄອບຄົວທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງ ແລະ ລາຄາບໍ່ແພງຖືກຂະຫຍາຍຢ່າງກວ້າງຂວາງ.

ບັນດາຂົງເຂດສຳຄັນທີ່ແມ່ນ້ຳຂອງ DKT ດຳເນີນທຸລະກິດ:

ພາກເໜືອ: ຮ່າໂນ້ຍ, ຫ້າຍຟ່ອງ, ໄທ ຫງວຽນ
ພາກກາງ: ດ່ານັ້ງ, ກວາງບິ່ງ,ເງ້ອານ,ເທືອທຽນເຫ້ວ
ພາກໃຕ້: ເມືອງ. ໂຮ່ຈີມິນ, ເກິ່ນເທີ, ເບນແຈ, ວິນລອງ, ແທງຮວາ

ຜ່ານບັນດາຕົວແບບການຕະຫຼາດສັງຄົມທີ່ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ, ການພົວພັນພັນທະມິດຍຸດທະສາດ ແລະ ບັນດາການແຊກແຊງທີ່ມີເປົ້າໝາຍ, DKT ແມ່ຂອງ ສືບຕໍ່ມີບົດບາດສຳຄັນໃນລະບົບນິເວດການດູແລສຸຂະພາບການເກີດຢູ່ ຫວຽດນາມ, ພ້ອມກັບການປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງທາງດ້ານປະຊາກອນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.

ທ່າອ່ຽງການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານ ແລະ ພາບລວມທາງພູມສາດຂອງຫວຽດນາມ

ເປັນເວລາຫຼາຍທົດສະວັດ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ເຫັນຄື້ນແຫ່ງການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ໂດຍພື້ນຖານມະນຸດສະທຳ ແລະເສດຖະກິດ. ການເຄື່ອນຍ້າຍພາຍໃນ-ລວມທັງການຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານຈາກຊົນນະບົດໄປຫາຊົນນະບົດ, ຊົນນະບົດໄປຫາຕົວເມືອງ, ບໍ່ວ່າຈະເປັນການຊົ່ວຄາວ ຫຼືຖາວອນ – ຍັງຄົງເປັນກົນໄກການປັບຕົວທີ່ສຳຄັນສຳລັບຊຸມຊົນທີ່ປະສົບກັບໄພພິບັດທຳມະຊາດ ແລະ ໄພນໍ້າຖ້ວມເລື້ອຍໆ.

ເຖິງວ່າ 66% ຈຳນວນພົນລະເມືອງຫວຽດນາມ ຍັງດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດຊົນນະບົດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຊາວໜຸ່ມນັບມື້ນັບຫຼາຍຄົນອອກຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນເພື່ອຊອກຫາວຽກເຮັດງານທຳທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ເງິນເດືອນສູງຂຶ້ນຢູ່ບັນດາຕົວເມືອງ. ຂະແໜງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການບໍລິການທີ່ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງແຂງແຮງສືບຕໍ່ດຶງດູດກຳລັງແຮງງານຈາກເຂດຊົນນະບົດ, ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນຕົວເມືອງ ແລະເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມ.

ພາບລວມທາງພູມສາດ

ສະຖານທີ່: ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້, ຕິດກັບອ່າວໄທ, ອ່າວໂຕນກິນ, ທະເລຕາເວັນອອກ, ແລະມີຊາຍແດນຕິດກັບປະເທດຈີນ, ລາວ, ແລະກໍາປູເຈຍ.

ຂະຫນາດ: 331,210 ກິໂລແມັດມົນທົນ
ເນື້ອທີ່ດິນ: 310,070 ກິໂລແມັດມົທົນ
ເສັ້ນຊາຍແດນ: 4,616 ກິໂລແມັດ, ຢູ່ໃນນັ້ນ:
– ກຳປູເຈຍ: 1,158 ກິໂລແມັດ
– ຈີນ: 1,297 ກິໂລແມັດ
– ລາວ:2,161 ກິໂລແມັດ

ທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດ ແລະ ພູມສັນຖານທີ່ຫຼາກຫຼາຍຂອງຫວຽດນາມ ມີບົດບາດສຳຄັນໃນການສ້າງຮູບແບບເສດຖະກິດ, ປະຊາກອນ ແລະ ທ່າອ່ຽງການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານຂອງປະເທດ.

ກຳປູເຈຍ

ກຳປູເຈຍເປັນປະເທດທີ່ມີຊົນນະບົດເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ມີຊົນເຜົ່າແລະສາສະໜາທີ່ເປັນເອກະພາບກັນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້. ຫຼາຍກວ່າ 95% ຂອງພົນລະເມືອງລາວແມ່ນຊາວຂະແມ, ແລະຫຼາຍກວ່າ 95% ນັບຖືພຸດທະສາສະໜາ. ຂະຫນາດປະຊາກອນແລະໂຄງປະກອບອາຍຸຂອງປະເທດໄດ້ຮັບການຜັນແປທີ່ສໍາຄັນໃນສັດຕະວັດທີ 20 ເນື່ອງຈາກຄວາມຂັດແຍ່ງແລະການບາດເຈັບເປັນຈໍານວນຫຼາຍ.

ໃນລະບອບຂອງຂະເໝນແດງ (1975-1979), ປະມານ 1,5 ຫາ 2 ລ້ານຄົນ—ປະມານ 25% ຂອງປະຊາກອນ—ໄດ້ສູນເສຍຊີວິດຍ້ອນການປະຫານຊີວິດ, ຄວາມອຶດຫິວ, ພະຍາດ, ຫລື ການບັງຄັບໃຫ້ອອກແຮງງານ. ການອົບພະຍົບເພີ່ມຂຶ້ນ, ແລະອັດຕາການຈະເລີນພັນຫຼຸດລົງໃນໄລຍະນີ້.

ຫຼັງຈາກການໂຄ່ນລົ້ມຂອງຂະເໝນແດງໃນຊຸມປີ 1980, ອັດຕາການເກີດລູກໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເກືອບສອງເທົ່າ, ກັບຄືນໄປສູ່ລະດັບກ່ອນລະບອບທີ່ມີລູກປະມານ 7 ຄົນຕໍ່ແມ່ຍິງ. ການເພີ່ມຂຶ້ນນີ້ແມ່ນເປັນບາງສ່ວນຍ້ອນການປັບປຸງອັດຕາການຢູ່ລອດຂອງເດັກ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ແຕ່ຕົ້ນຊຸມປີ 1990, ກຳປູເຈຍໄດ້ປະສົບກັບການຫຼຸດລົງການຈະເລີນພັນແບບຍືນຍົງ. ອັດຕາການຈະເລີນພັນທັງໝົດຫຼຸດລົງຈາກ 3.8 ໃນປີ 2000 ມາເປັນ 2.9 ໃນປີ 2010, ໂດຍການປ່ຽນແປງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກລະດັບລາຍຮັບ, ການສຶກສາ, ຕົວເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໄສໃນຊົນນະບົດ.

ເຖິງວ່າອັດຕາການຈະເລີນພັນຈະຫຼຸດລົງກໍ່ຕາມ, ແຕ່ກຳປູເຈຍຍັງຮັກສາປະຊາກອນໄວໜຸ່ມ, ຮັບປະກັນການເຕີບໂຕຂອງປະຊາກອນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຍ້ອນຈັງຫວະດ້ານປະຊາກອນ. ອັດຕາການເສຍຊີວິດໄດ້ຮັບການປັບປຸງ, ອາຍຸຍືນເພີ່ມຂຶ້ນ, ແລະການໃຊ້ຢາຄຸມກໍາເນີດໄດ້ແຜ່ຫຼາຍ. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການຂາດສານອາຫານໃນໄວເດັກຍັງຄົງເປັນສິ່ງທ້າທາຍຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ຄວາມແຕກຕ່າງທີ່ສຳຄັນໃນຕົວຊີ້ວັດສຸຂະພາບມີຢູ່ລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດ, ໃນນັ້ນຊຸມຊົນຊົນນະບົດປະສົບກັບລະດັບຄວາມທຸກຍາກທີ່ສູງຂຶ້ນ ແລະ ການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການດ້ານສຸຂະພາບທີ່ຈຳກັດ.

ກຳປູເຈຍເປັນປະເທດທີ່ມີການເຄື່ອນຍ້າຍສ່ວນໃຫຍ່ໂດຍການຊອກຫາວຽກເຮັດງານທຳ, ການສຶກສາ, ຫລື ການແຕ່ງງານ. ການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານຢູ່ພາຍໃນມີຫຼາຍກວ່າການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານລະຫວ່າງປະເທດ, ການເຄື່ອນຍ້າຍຈາກຊົນນະບົດໄປສູ່ຕົວເມືອງແມ່ນມີຫຼາຍທີ່ສຸດ, ຖັດມາແມ່ນການເຄື່ອນຍ້າຍຊົນນະບົດໄປຊົນນະບົດ. ການຍ້າຍຖິ່ນຖານຢູ່ໃນຕົວເມືອງແມ່ນສຸມໃສ່ການຊອກວຽກທີ່ບໍ່ມີທັກສະ ຫຼື ເຄິ່ງຊໍານິຊໍານານໃນພະນົມເປັນ, ໂດຍຜູ້ຊາຍສ່ວນຫຼາຍແມ່ນເຮັດວຽກໃນອຸດສາຫະກໍາກໍ່ສ້າງ ແລະ ແມ່ຍິງເຮັດວຽກໃນໂຮງງານຕັດຫຍິບ.

ຊາວກຳປູເຈຍ ສ່ວນໃຫຍ່ ທີ່ໄປຕ່າງປະເທດ ພາກັນໃຊ້ນາຍໜ້າ ທີ່ຜິດກົດໝາຍ ເພາະມີລາຄາຖືກກວ່າ ແລະໄວກວ່າຜ່ານຊ່ອງທາງ ທີ່ເປັນທາງການ, ແຕ່ການກະທຳດັ່ງກ່າວ ເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາມີຄວາມສ່ຽງ ຕໍ່ການຖືກຄ້າມະນຸດ ເພື່ອບັງຄັບໃຊ້ແຮງງານ ຫຼືການຂູດຮີດທາງເພດ. ຊາວໜຸ່ມຊາຍ-ຍິງ ກຳປູເຈຍ ເຄື່ອນຍ້າຍທາງໄກຂ້າມຊາຍແດນໄທ ໂດຍໃຊ້ບັດຊົ່ວຄາວເພື່ອເຮັດວຽກກະສິກຳ, ສ່ວນອີກຈຳນວນໜຶ່ງແມ່ນເຄື່ອນຍ້າຍທາງໄກໄປໄທ ແລະ ມາເລເຊຍ ຕົ້ນຕໍເພື່ອເຮັດວຽກກະສິກຳ, ການຫາປາ, ກໍ່ສ້າງ, ການຜະລິດ, ຮັບໃຊ້ພາຍໃນປະເທດ.

ກໍາປູເຈຍເປັນປະເທດທີ່ສົ່ງຊາວອົບພະຍົບໃນຊຸມປີ 1970 ແລະ 1980 ຍ້ອນຄວາມໂຫດຮ້າຍຂອງລະບອບຂະເໝນແດງ, ການຂັບໄລ່ອອກຈາກການຮຸກຮານຂອງຫວຽດນາມ, ແລະສົງຄາມກາງເມືອງທີ່ເກີດຂື້ນ. ຊາວກຳປູເຈຍຫຼາຍໝື່ນຄົນໄດ້ໜີໄປໄທ; ຫຼາຍກວ່າ 100,000 ຄົນໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໃນສະຫະລັດໃນຊຸມປີ 1980. ກຳປູເຈຍໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາທີ່ມີມູນຄ່າຫຼາຍລ້ານໂດລາກັບອົສຕຣາລີໃນປີ 2014 ເພື່ອສະໝັກໃຈຍົກຍ້າຍຊາວອົບພະຍົບທີ່ຊອກຫາບ່ອນລີ້ໄພຢູ່ອົສຕຣາລີ. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວໄດ້ພິສູດວ່າເປັນຄວາມລົ້ມເຫລວເນື່ອງຈາກເງື່ອນໄຂທີ່ບໍ່ດີແລະການຂາດການບໍລິການສະຫນັບສະຫນູນສໍາລັບຊາວອົບພະຍົບຈໍານວນຫນ້ອຍທີ່ເຕັມໃຈທີ່ຈະຍອມຮັບການສະເຫນີ.

ກຳປູເຈຍປະສົບກັບລະດັບການອົບພະຍົບທີ່ສູງ, ຍ້ອນການຈ້າງງານ, ການສຶກສາ, ແລະ ການແຕ່ງງານ. ການເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານພາຍໃນ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນຊົນນະບົດຫາຕົວເມືອງ, ແມ່ນມີຫຼາຍກວ່າການເຄື່ອນຍ້າຍສາກົນ. ພະນົມເປັນດຶງດູດຄົນງານ, ມີຜູ້ຊາຍໃນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ຜູ້ຍິງໃນໂຮງງານຕັດຫຍິບ.

ຊາວກຳປູເຈຍຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍເຄື່ອນຍ້າຍອອກໄປຕ່າງປະເທດຜ່ານນາຍໜ້າທີ່ບໍ່ເປັນທາງການຍ້ອນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຕ່ຳ ແລະ ການປຸງແຕ່ງໄວຂຶ້ນ, ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການຄ້າມະນຸດ ແລະ ການຂູດຮີດ. ການເຄື່ອນຍ້າຍໄປໄທໃນໄລຍະສັ້ນເພື່ອເຮັດວຽກກະສິກຳເປັນເລື່ອງທຳມະດາ, ໃນຂະນະທີ່ຄົນອື່ນຊອກວຽກເຮັດງານທຳຢູ່ໄທແລະມາເລເຊຍໃນດ້ານກະສິກຳ, ການຫາປາ, ກໍ່ສ້າງ, ແລະ ການບໍລິການພາຍໃນປະເທດ.

ໃນຊຸມປີ 1970-80, ກຳປູເຈຍແມ່ນປະເທດສົ່ງຊາວອົບພະຍົບໃຫຍ່ຍ້ອນຂະເໝນແດງ, ການແຊກແຊງຂອງຫວຽດນາມ, ແລະສົງຄາມກາງເມືອງ. ຫລາຍສິບພັນຄົນໄດ້ຫລົບໜີໄປປະເທດໄທ, ແລະຫຼາຍກວ່າ 100,000 ຄົນທີ່ໄດ້ໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນຂໍ້ຕົກລົງການຍົກຍ້າຍຊາວອົບພະຍົບຂອງສະຫະລັດໃນປີ 2014 ກັບອົດສະຕາລີ ບໍ່ໄດ້ປະສົບຜົນສຳເລັດຍ້ອນສະພາບການທີ່ບໍ່ດີແລະຂາດການບໍລິການ.

ພູມສາດ & ປະຊາກອນ

ສະຖານທີ່: ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ມີຊາຍແດນຕິດກັບປະເທດໄທ, ຫວຽດນາມ, ລາວ, ແລະອ່າວໄທ.
ເນື້ອທີ່ : 181,035 ຕາແມັດ (ດິນ: 176,515 ຕາແມັດ, ນ້ຳ: 4,520 ຕາແມັດ).
ຊາຍແດນ: ທັງໝົດ 2,530 ກິໂລແມັດ (ປະເທດໄທ: 817 ກິໂລແມັດ, ຫວຽດນາມ: 1,158 ກິໂລແມັດ, ລາວ: 555 ກິໂລແມັດ).
ສູນປະຊາກອນ: ມີການຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ນະຄອນຫຼວງພະນົມເປັນຢ່າງໜາແໜ້ນ (2.21 ລ້ານລ້ານປີ, 2022), ມີການແຜ່ກະຈາຍທີ່ຕິດພັນກັບ ແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະ ແມ່ນ້ຳຂອງ.

ຊົນເຜົ່າ, ພາສາ ແລະ ສາດສະໜາ

ຊົນເຜົ່າ: ຂະແມ (95.4%), ຈາມ (2.4%), ຈີນ (1.5%), ອື່ນໆ (0.7%).
ພາສາ: ຂະແມ (ທາງການ) 95.8%, ພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ 2.9%, ຈີນ 0.6%, ພາສາຫວຽດນາມ 0.5%, ອື່ນໆ 0.2%.
ສາສະຫນາ: ພຸດທະສາດສະຫນາ (97.1%), ອິດສະລາມ (2%), ຄຣິສຕຽນ (0.3%), ອື່ນໆ (0.5%).

ປະເທດລາວ

ປະເທດລາວຍັງຄົງເປັນປະເທດຊົນນະບົດ, ທີ່ມີປະຊາກອນໄວໜຸ່ມ ແລະມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໄວວາ – ເກືອບ 55% ຂອງປະຊາກອນແມ່ນມີອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 25 ປີ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ການພັດທະນາທາງດ້ານສຸຂະພາບ ແລະ ການພັດທະນາເສດຖະກິດ – ສັງຄົມຍັງບໍ່ເປັນເອກະພາບ, ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຢ່າງຈະແຈ້ງລະຫວ່າງເຂດພູດອຍ, ເຂດຊົນເຜົ່າ ແລະ ຊົນຊັ້ນລາຍຮັບຕ່ຳ.

ໃນທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມານີ້,ປະເທດລາວມີຄວາມຄືບໜ້າຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຫຼຸດລົງເກືອບເຄິ່ງໜຶ່ງ, ຈາກ 46% ໃນປີ 1992/93 ເປັນ 22% ໃນປີ 2012/13. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງຕົວເມືອງກັບຊົນນະບົດຍັງເຫັນໄດ້ຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ແລະ ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງດ້ານລາຍໄດ້ກໍນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງ. ກຸ່ມປະຊາກອນທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດແມ່ນຍັງເປັນຊຸມຊົນທີ່ອາໄສຢູ່ໃນເຂດເນີນສູງ, ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ໂດຍສະເພາະຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.

ແນວໂນ້ມການຈະເລີນພັນ, ສຸຂະພາບ, ແລະອັດຕາການຕາຍ

ອັດຕາການເກີດທັງໝົດ (TFR) ໃນລາວໄດ້ຫຼຸດລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ຈາກປະມານ 6 ເດັກຕໍ່ແມ່ຍິງໃນປີ 1990 ເປັນ 2.8 ຄົນໃນປີ 2016. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ນີ້ຍັງເປັນອັດຕາການຈະເລີນພັນທີ່ສູງທີ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້. ອັດຕາການເກີດລູກແມ່ນສູງຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ, ຄອບຄົວທີ່ມີລາຍຮັບຕ່ຳ, ແລະ ປະຊາກອນທີ່ມີການສຶກສາຕ່ຳ.ໃນຂະນະດຽວກັນ, ປະຊາຊົນທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ໃນຕົວເມືອງທີ່ມີລາຍຮັບສູງແລະການສຶກສາທີ່ດີກວ່າມີທ່າອ່ຽງມີລູກໜ້ອຍກວ່າ.

ເຖິງວ່າອັດຕາການຕາຍຈະດີຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ແຕ່ປະເທດລາວຍັງປະເຊີນກັບອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ທີ່ສູງ ແລະ ການຂາດສານອາຫານຂອງເດັກຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ,ເຊິ່ງກໍ່ໃຫ້ເກີດສິ່ງທ້າທາຍອັນຮ້າຍແຮງຕໍ່ລະບົບສາທາລະນະສຸກ.

ເສັ້ນທາງໄປສູ່ການແບ່ງປັນປະຊາກອນ

ເມື່ອອັດຕາການເກີດ ແລະ ການຕາຍຫຼຸດລົງ, ປະເທດລາວກຳລັງເຂົ້າສູ່ໄລຍະປະຊາກອນທອງ, ເມື່ອປະຊາກອນໃນໄວເຮັດວຽກເພີ່ມຂຶ້ນ, ໃນຂະນະທີ່ອັດຕາສ່ວນຄົນເພິ່ງພາອາໄສກໍ່ຫຼຸດລົງ. ການປ່ຽນແປງນີ້ສະເຫນີໂອກາດອັນໃຫຍ່ຫຼວງເພື່ອຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕຂອງເສດຖະກິດໃນທົດສະວັດທີ່ຈະມາເຖິງ. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ເພື່ອນຳໃຊ້ທ່າແຮງດັ່ງກ່າວໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ, ລາວຕ້ອງປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງການສຶກສາ ແລະ ຮັບປະກັນໂອກາດການເຮັດວຽກແບບຍືນຍົງໃຫ້ແກ່ກຳລັງແຮງງານໄວໜຸ່ມຂອງລາວທີ່ກຳລັງເພີ່ມຂື້ນ.

ເຖິງວ່າການເຂົ້າຮຽນໃນຊັ້ນປະຖົມແມ່ນເກືອບທົ່ວເຖິງ, ແຕ່ອັດຕາການອອກໂຮງຮຽນຍັງຄົງຢູ່ໃນລະດັບສູງ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ. ອັດຕາການເຂົ້າໂຮງຮຽນມັດທະຍົມໄດ້ປັບປຸງແຕ່ຍັງຕໍ່າຢູ່, ແລະແມ່ຍິງປະເຊີນກັບອຸປະສັກຫຼາຍຕໍ່ການເຂົ້າເຖິງການສຶກສາ.ການແກ້ໄຂສິ່ງທ້າທາຍເຫຼົ່ານີ້ຈະເປັນກຸນແຈເພື່ອປົດລັອກຄວາມສາມາດດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມຂອງລາວຢ່າງເຕັມທີ່.

ປະເທດລາວເປັນປະເທດທີ່ມີອັດຕາການເຄື່ອນຍ້າຍແຮງງານລະຫວ່າງປະເທດ ແລະ ການຍົກຍ້າຍຖິ່ນບ້ານເກີດເມືອງນອນສູງ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນຍ້ອນຄວາມຂັດແຍ່ງ ແລະ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ. ສົງຄາມລາວ (1953-1975) ໄດ້ບັງຄັບໃຫ້ປະຊາຊົນຫຼາຍແສນຄົນອອກຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນ. ພາຍຫຼັງສົງຄາມຫວຽດນາມສິ້ນສຸດລົງໃນປີ 1975, ຊຸມຊົນຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງຫຼາຍແຫ່ງທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກທີ່ຖືກທຳລາຍຈາກສົງຄາມໄດ້ຮັບການຍົກຍ້າຍໂດຍລັດຖະບານ. ຊາວລາວ 300,000 ກວ່າຄົນ ໄດ້ຫລົບໜີໄປ ປະເທດໄທ ເພື່ອຫລີກລ້ຽງ ຣະບອບ ຄອມມິວນິສ ທີ່ ສ້າງຂຶ້ນໃໝ່.

ສ່ວນໃຫຍ່ ຊາວອົບພະຍົບເຫຼົ່ານີ້, ໂດຍສະເພາະ ນັກຕໍ່ສູ້ຊາວມົ້ງ ທີ່ໄດ້ເປັນພັນທະມິດກັບກອງກຳລັງຂອງສະຫະລັດ, ຕໍ່ມາໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນສະຫະລັດ. ຈໍານວນນ້ອຍໄດ້ອົບພະຍົບໄປປະເທດຝຣັ່ງ, ການາດາແລະອົດສະຕາລີ.

ແຕ່ກາງຊຸມປີ 1980 ຫາກາງຊຸມປີ 1990, ລັດບານລາວ ໄດ້ປະຕິບັດໂຄງການຍົກຍ້າຍຈັດສັນ, ຍົກຍ້າຍຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຈາກເຂດພູດອຍທາງພາກເໜືອ ໄປສູ່ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ. ເປົ້າໝາຍຫຼັກຂອງໂຄງການປະກອບມີ:

ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ປັບປຸງຊີວິດການເປັນຢູ່.
ເພີ່ມທະວີການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການພື້ນຖານເຊັ່ນການປິ່ນປົວສຸຂະພາບແລະການສຶກສາ.
ລົບລ້າງການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ ແລະ ການປູກຝິ່ນ.
ຊຸກຍູ້ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບປະເທດຊາດ ແລະ ປັບປຸງຄວາມປອດໄພ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຕ້ານກຸ່ມກະບົດ, ໃນນັ້ນມີກອງທະຫານເຜົ່າມົ້ງ.

ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ສໍາລັບປະຊາຊົນຈໍານວນຫຼາຍ, ການຍົກຍ້າຍຈັດສັນເຮັດໃຫ້ຄວາມທຸກຍາກເພີ່ມຂຶ້ນ, ການສູນເສຍການດຳລົງຊີວິດແບບດັ້ງເດີມ, ຄວາມບໍ່ຫມັ້ນຄົງດ້ານອາຫານແລະອັດຕາການຕາຍທີ່ສູງຂຶ້ນ. ໃນຂະນະທີ່ໂຄງການຍົກຍ້າຍຈັດສັນໄດ້ຫຼຸດລົງໃນທ້າຍຊຸມປີ 1990, ທ່າອ່ຽງການຍົກຍ້າຍເລີ່ມມີການປ່ຽນແປງ.

ປະຊາຊົນຈາກເຂດພູດອຍທາງພາກເໜືອເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍໄດ້ຍ້າຍໄປຢູ່ໃຈກາງເມືອງ,ໂດຍສະເພາະນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ,ເພື່ອຫາວຽກເຮັດງານທຳໃນຂະ ແໜງອຸດສາຫະກຳການຜະລິດ ແລະ ການບໍລິການທີ່ຂະຫຍາຍຕົວ. ຂະນະດຽວກັນ ຄື້ນແຮງງານຈາກພາກໃຕ້ຂອງລາວ ໄປສູ່ປະເທດໄທ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງແຮງ ເພາະປະເທດໄທ ມີໂອກາດໄດ້ວຽກເຮັດງານທຳຫຼາຍຂຶ້ນ ໂດຍມີເງິນເດືອນສູງຂຶ້ນ. ໃນປີ 2015 ຄາດວ່າ ແຮງງານລາວ ເກືອບ 1 ລ້ານຄົນ ກໍາລັງອາໃສຢູ່ໃນໄທ.

ພູມສາດ ແລະປະຊາກອນ

ທີ່ຕັ້ງພູມສາດ

ພາກພື້ນ: ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້, ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງເຫນືອຂອງໄທ, ພາກຕາເວັນຕົກຂອງຫວຽດນາມ.
ເນື້ອທີ່: 236,800 ກິໂລແມັດມົນທົນ
– ແຜ່ນດິນໃຫຍ່: 230,800 ກິໂລແມັດມົນທົນ
– ພື້ນທີ່ນ້ໍາ: 6,000 km²
ເສັ້ນຊາຍແດນ: 5,274 ກິໂລແມັດ, ມີຊາຍແດນຕິດກັບ:
– ມຽນມາ: 238 ກິໂລແມັດ
– ກຳປູເຈຍ: 555 ກິໂລແມັດ
– ຈີນ: 475 ກິໂລແມັດ
– ປະເທດໄທ: 1,845 ກິໂລແມັດ
– ຫວຽດນາມ: 2,161 ກິໂລແມັດ

ການແຈກຢາຍປະຊາກອນ

ພື້ນທີ່ທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍທີ່ສຸດ: ສຸມຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ນະຄອນຫຼວງຂອງລາວ.
ຊຸມຊົນທີ່ຢູ່ອາໄສຂະຫນາດໃຫຍ່: ຕັ້ງຢູ່ລຽບຕາມແມ່ນ້ໍາຂອງພາກຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້.
ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງປະຊາກອນໂດຍລວມຍັງຢູ່ໃນຈຳນວນທີ່ຕ່ຳທີ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.

ອົງປະກອບຂອງຊົນເຜົ່າ (ຄາດຄະເນປີ 2015)

ຄົນລາວ: 53.2%
ກຶມມຸ: 11%
ມົ້ງ: 9.2%
ພູໄທ: 3.4%
ມະກອງ 2.5%
ກະຕອງ: 2.2%
ລື້ 2%
ອາຄາ 1.8%
ຊົນເຜົ່າອື່ນ11.6%

ພາສາ

ພາສາທາງການ: ພາສາລາວ
ພາສາອື່ນໆ: ຝຣັ່ງ, ອັງກິດ ແລະພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຫຼາຍ

ສາດສະໜາ (ຄາດຄະເນປີ 2015)

ພຸດທະສາສະນິກະຊົນ: 64.7%
ຄຣິສຕຽນ: 1.7%
ບໍ່ມີສາສະຫນາ: 31.4%
ອື່ນ/ບໍ່ຮູ້ຈັກ: 2.1%.